Okulary nocą?

Tak, w porze nocnej dochodzi do największej liczby wypadków na skutek olśnienia. Specjalistyczne okulary zapobiegają negatywnemu zjawisku oraz pozwalają również widzieć dalej i wyraźniej także w czasie jazdy w deszczu lub we mgle. Jak działają takie okulary nocne dla kierowców? Co powoduje, że widzimy wyraźniej i dalej niż gdybyśmy ich nie używali opisujemy w tym artykule.

Bezpieczny i świadomy kierowca powinien zadbać o należyte wsparcie widzenia nie tylko w porze dziennej, ale również nocnej. W pierwszej kolejności zadbać należy o czyste i odśnieżone (w porze zimowej) szyby pojazdu. Nie wolno jeździć na tzw. czołgistę co obserwujemy wielokrotnie zimą kiedy rano z osiedli wyjeżdżają jeszcze zaspani i zmarznięci kierowcy którzy odgarnęli śnieg tylko i wyłącznie w polu działania wycieraczek.

W drugiej kolejności należy zadbać o stan reflektorów, ich czystość i ustawienie. Stan techniczny wycieraczek również jest nie do przecenienia, bo od nich zależy jak dobrze będziemy widzieć.  Właściwie zaleca się wymianę piór wycieraczek co sezon, zawsze po zimie kiedy najbardziej niszczymy je zeskrobując lód i zahaczając niejednokrotnie o ich gumowe ranty powodując drobne uszkodzenia. To wszystko musimy zrobić sami zanim jeszcze pomyślimy o okularach. Na marginesie należy zaznaczyć, iż zaniedbanie powyższych czynności jest wykroczeniem i policjant za wszystkie te uchybienia może nałożyć mandat. Zatem warto dbać o stan tych elementów, tym bardziej że służą jakości naszego postrzegania.

Najgorszy czas na jazdę i „kurza ślepota”

Jesienna zmiana aury to dla większości kierowców początek istnej gehenny. Wcześniej zachodzące słońce i coraz częstsze opady deszczu pogarszają widoczność i czas reakcji kierowcy. W rezultacie dochodzi do mnóstwa kolizji, najechań na przeszkody i tył poprzedzających samochodów w skutek wydłużonej drogi zatrzymania. Bezpieczeństwo pogarsza się tym bardziej, im więcej jest na drogach kierowców słabo widzących po zmierzchu. Niestety niewielu poddaje się i przechodzi badania psychotechniczne, co powoduje że osoby cierpiące na tzw. kurzą ślepotę mogą nawet sobie nie zdawać sprawy ze swojej przypadłości i po prostu zrzucać wina na zmęczenie, czy ogólnie na tzw. pecha.

Ślepota zmierzchowa, czyli NYKTALOPIA

Jest wadą wzroku w której istotą są zaburzenia widzenia po zmierzchu oraz w słabo oświetlonych pomieszczeniach. Nie należy jej lekceważyć, gdyż nieleczona może doprowadzić do całkowitej utraty widzenia.
Wada ta potocznie nazywana „kurzą ślepotą”, a fachowo nyktalopią to efekt upośledzenia działania pręcików, które są jednym z elementów siatkówki oka. Pręciki te zawierają rodopsynę, jeden rodzaj pigmentu zwany czerwienią wzrokową. To właśnie ona jest odpowiedzialna za widzenie o zmroku, a upośledzenie działania tych pręcików powoduje zaburzenia widzenia o zmierzchu.
Ciekawostką jest fakt, że większość ptaków, w tym głównie kury posiada taką wadę. Stąd też potoczna nazwa tego schorzenia.

Wielu kierowców jednak nie ma świadomości swojej wady, gdyż nigdy nie przechodzili badań polegających na widzeniu zmierzchowym wykonywanych za pomocą specjalnego urządzenia które analizuje czułość kontrastową badanej osoby i przy okazji zdolność widzenia barw, czy zdolność widzenia przestrzennego w dali. Prawdopodobnie, gdy przebadać wszystkich kierowców którzy już maja uprawnienia, to ponad 30% z nich utraciłaby je bezpowrotnie. To także w pewnym sensie odpowiedź na pytanie o przyczyny wypadków powodowanych przez trzeźwych kierowców po zmierzchu.

Sposoby wparcia dla oczu – okulary samochodowe i nie tylko

Po pierwsze technika jazdy i czynności kierowcy. Pomijają stan czystości szyb i reflektorów, należy pamiętać o dostosowaniu intensywności podświetlania deski rozdzielczej oraz innych ekranów jak np. telefonu lub GPS-u z którego korzystamy. Zbyt duża jasność tych elementów wewnątrz kabiny może pogarszać zdolność widzenia i zauważania w porę obiektów ciemnych na drodze.

Oślepiony światłami kierowca

Kolejną techniką zapobiegająca z kolei oślepieniu przez pojazdy nadjeżdżające z przeciwka jest obserwacja głównie prawej strony drogi, zapamiętywanie odległości do prawej krawędzi, a obserwacja świateł pojazdów z przeciwka tzw. „kątem oka”. Pisząc prościej, nie wolno patrzyć w źródło światła, a to niestety jest naturalnym odruchem kierujących.
Kierowanie wzroku na chodnik lub na krawędź jezdni oraz obserwacja sytuacji przed samochodem tzw. „kątem oka” pozwala też wcześniej dostrzec pieszego, czy zwierzę.

Olśnienie może być zalążkiem tragedii, a czas przez jaki nie będziemy nic widzieć jest zależny od wieku kierowcy i może trwać nawet około 2 sekund. Co wtedy robić? Przede wszystkim pamiętając jak „idzie” droga zaczynamy zwalniać i utrzymywać się w zaplanowanym torze jazdy, nie wykonujemy żadnych gwałtownych ruchów i nie zamykamy oczu licząc że po ich otwarciu lepiej będziemy widzieć. Należy cały czas patrzeć na jezdnię przed samochodem, a jeżeli z przeciwka nic nie nadjeżdża można wspomóc się światłami drogowymi.

Kierowanie wzroku na strumień reflektorów pojazdu z przeciwka powoduje nie tylko oślepienie, ale także podświadome kierowanie toru jazdy na zbliżający się pojazd od czoła. Zawsze odruchowo dążymy do światła. Warto o tym pamiętać.

W nocy mogą jeszcze przeszkadzać fatalnie ustawione światła samochodach jadących z przeciwka lub za nami, które rażą nas, a także niektóre lampy uliczne ustawione tak, że widać ich źródło światła. Przed oślepianiem przez jadące z tyłu auta można się ratować zmieniając ustawienie wewnętrznego lusterka „na odbicie” (o ile lusterko ma tę funkcję) lub poprawiając pozycję poprzez podniesienie wyżej oparcia fotela kierowcy.

Wybór okularów dla kierowcy

Na co zwracać uwagę przed zakupem okularów do samochodu?
Jaki typ szkieł będzie najlepszy?

Po pierwsze to problemem jest samo znalezienie sklepu, czy salonu optycznego w którym personel orientuje się w zakresie właściwości okularów dla kierowców nie mówiąc już o posiadaniu takich w ofercie. Nie do wiary, ale naprawdę mało jest salonów oferujących modele okularów specjalnie dedykowanych dla kierowców. Warto więc trochę już samemu wiedzieć, zanim zdacie się na wiedzę sprzedawcy.

Cechy okularów specjalistycznych przeznaczonych do kierowania pojazdami w dzień i w nocy:

POLARYZACJA

Najważniejszą cechą okularów do prowadzenia pojazdów jest polaryzacja, czyli wyposażenie w filtr zapobiegający odbiciom światła od oświetlanych przedmiotów i niwelująca odblaski. Czy okulary mają filtr polaryzacyjny łatwo sprawdzić obracając jasny ekran LCD lub LED telefonu komórkowego w tle szkła okularów. Jeśli pod kątem 45 stopni obraz będzie się ściemniał, to znaczy że filtr jest, jeśli nie będzie żadnej zmiany to znaczy że okulary nie posiadają takiego filtra. Polaryzacja to wynalazek z 1929 roku, a powłoka polaryzacyjna podnosi kontrast, komfort widzenia oraz chroni oczy w stu procentach przed promieniowaniem UV.

FOTOCHROM

To specjalne szkła które automatycznie przyciemniają się nawet do 90% w zależności od warunków oświetleniowych. Efekt automatycznego ściemniania się soczewek fotochromowych opiera się na tym, że atomy srebra pod wpływem promieni UV wykorzystują elektrony materiału soczewki zmieniając swoją strukturę elektronową, czego efektem jest przyciemnianie się soczewki. Pierwsze takie soczewki powstały w 1964 roku, obecnie tempo w jakim się ściemniają i rozjaśniają od 90 % do nawet 6% uległ znacznemu skróceniu i może trwać około 35 sekund. Należy jednak pamiętać, że tańsze soczewki mogą działać tylko na promienie UV, a w przepadku kiedy szyba czołowa pojazdu posiada taki filtr .. okulary nie ściemnią się. Droższe modele wrażliwe na światło widzialne będą działać bez zarzutu.

ANTYREFLEKS

Powłoka ta nakładana jest na wewnętrzną stronę soczewek od strony twarzy, a jej zadaniem jest eliminowanie oraz wygaszanie refleksów świetlnych padających na szkła od tyłu (zza głowy). Powłoki antyrefleksyjne poprawiają kontrast i koncentrację widzenia eliminując odbijanie się w szkle od wewnątrz. To warta uwagi właściwość szczególnie dla okularów do jazdy nocą.

ANTI-FOG

Warstwa hydrofobowa odpowiedzialna jest za niedopuszczenie do parowania soczewek. Ta właściwość przyda się szczególnie w okresie niższych temperatur, kiedy rozpoczynamy jazdę w wyziębionym samochodzie lub takim nie posiadającym klimatyzacji która w skuteczny sposób separuje wilgoć z powietrza w kabinie.

KOLORYSTYKA SZKIEŁ

Kierowcy jeżdżący nocą powinni wybierać okulary z żółtymi lub pomarańczowymi szkłami. Te kolory soczewek blokują docieranie do oka krótkich fal świetlnych (niebieskich, fioletowych i zielonych) ulegających rozproszeniu na drobinkach wody w powietrzu przy słabym świetle, pozwalając jednocześnie na przepuszczenie promieni żółtych, pomarańczowych i czerwonych. Dzięki temu okulary z takim zabarwieniem szkieł rewelacyjnie sprawdzają się podczas dużego zachmurzenia oraz opadów deszczu poprawiając kontrast widzianych obiektów oraz ich jasność.

Gdzie kupić takie okulary dla kierowców?

Szukajcie ich w dobrych salonach optycznych i pamiętajcie, że nie oprawka jest najważniejsza, ale właściwość szkieł. Warto też dodać, że kierowcy zamierzający jeździć za dnia oraz nocą muszą mieć dwie różne pary okularów, co wynika z powyższych właściwości soczewek.

Zobacz artykuł o nożach do cięcia pasów bezpieczeństwa! Czy masz nóż ratowniczy?
– „NOŻE RATUNKOWE DO CIĘCIA PASÓW SAMOCHODOWYCH”

opracował
Piotr Leńczowski
Instruktor Techniki Jazdy
Auto Akademia w Krakowie